- Мәдениет
- Мәдениет (лат. «cultura»- өндеу, егу, тәрбиелеу, дамыту)- адамдардың әлеуметтік болмысты (өмірді, тұрмысты) сақтау мен жаңарту жөніндегі қызметі және осы қызметтің жемістері мен нәтижелері. Әлеуметтік болмыс адамсыз тірлік етпейді, оның табиғаттан айырмашылығы да дәл осы қасиетінде.«Мәдениет» деген термин әуел баста топырақты (жерді) өңдеу, оны егу (культивирование) дегенді білдірген. Атақты Цицерон осы сөзді ауыспалы мағынада, яғни адам ақылына ықпал жасау, ақылды философиялық өңдеу мағынасында қолданған («cultura animi»).Бүгінгі түсініктегі «мәдениет» сөзі Еуропада ХҮІІІ ғ. екінші жартысында, Ағарту дәуірінен бастап кең қолдануға түсті. ХҮІІІ ғ. ойшылдары бұл сөзбен табиғи, стихиялы, хайуанаттық болмысқа қарағанда адами өмір бейнесінің ерекшелігін белгілеу үшін пайдалана бастады.Мәдениет- өте кең, көп мағыналы ұғым, ерекше әлеуметтік құбылыс, оның неше түрлі анықтамалары бар. Бірақ қаншама анықтама болса да (әңгіме тура айтқанда оның санында емес) ең бастыны ойдан шығаруға болмайды; мәдениет және адам тығыз байланысты, түптеп келгенде мәдениет- адам ақыл- ойының, қызметінің, іс- әрекетінің жемісі. Сондықтан кең мағынада мәдениет дегеніміз адам жасайтынның, пайдаланатынның, жетілдірелітіннің бәрі және сол сияқты адам тіршілік әрекетін (жизнедеятельность), адами болмысты (человеческое бытие) ұйымдастырудың, іске асырудың, дамытудың амалдары мен тәсілдерінің жиынтығы.Әлбетте мәдениеттің екі түрі туралы айтылады- материалдық және рухани. Материалдық мәдениетке өндіріс, техника, каналдар, ғимараттар, компьютерлер , кітаптар, өнердің жетістіктері (материалданған формасында) және т.б. жатады. Рухани мәдениеттің негізгі формалары- мифология және дін, өнер, философия , мораль. Сонымен бірге мәдениетті белгілі критерийлер (негіздер) бойынша басқа да түрлерге бөлу орын алады:- масштабы бойынша: әлемдік және ұлттық мәдениет;- географиялық белгі бойынша: батыстық және шығыстық мәдениет;- субъектісі бойынша: таптық, қалалық, ауылдық, жастар, отбасылық және жеке адам мәдениеті;- мазмұны және ықпалы бойынша: прогресссивтік және реакцияшыл мәдениет.-әртүрлі салалардағы қолданылуына байланысты: өндірістік, экономикалық, саяси, ойлау т.б. мәдениет .Сол сияқты «бұқаралық» және «элитарлық» мәдениеттер, субмәдениет (субкультура) , контрмәдениет (контркукльтура) деп те бөліну бар.Мәдениет кең ұғым болғасын және өмірдің барлық салаларын қамтитындықтан көп функциялар атқарады: танымдық, ақпараттық, нормативтік (реттеушілік), гуманистік, аксиологиялық, семиотикалық (белгілік, таңбалық) және т.б.
Философиялық терминдердің сөздігі. - Павлодар: ПМПИ. Зағыпаров Қ.Ф.. 2011.
Смотреть что такое "Мәдениет" в других словарях:
Бұқаралық мәдениет — (ағыл. mass culture) – 20ғ. Батыс елдеріне тән мәдени тип. Бұл термин қазіргі мәдениеттануда орта тұтынушыға бағытталған және соны өнімді (оригинальный продукт) кең тарату мүмкіншілікке ие рухани өндірістің ерекше түрін белгілеуге пайдаланылады.… … Философиялық терминдердің сөздігі
мәдениет — үйі. Мәдениағарту мекемелерді орналастыруға арналған ғимарат … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Мадениет (телеканал) — «Мәдениет» Страна … Википедия
Нагрудный знак «Деятель культуры» — Нагрудный знак «Деятель культуры Республики Казахстан» Нагрудный знак Министрества культуры и информации Республики Казахстан «Деятель культуры» (каз. Мәдениет қайраткері), утверждённый Приказом от 12 апре … Википедия
Телеканалы Казахстана — Сюда перенаправляется запрос «Телевидение в Казахстане». На эту тему нужна отдельная статья … Википедия
Балапан (телеканал) — Балапан Детский телеканал «Балапан» Страна … Википедия
Авеста — – ежелгі Орталық Азияда, Иранда және оған көршілес аймақтарда кең таралған зороастризмнің (б.з.д. 6ғ. әулие Зәрдештің ілімі, Еуропада Заратустра немесе Заратуштра) қасиетті жазбалар жинағы. Авеста тілі деп аталатын көне тілде б.з.д. 3ғ. хатқа… … Философиялық терминдердің сөздігі
Архетип — (гр. аrche – бастау, typos – бейне, образ) алғашқы бейне, идея, бейненің түпнұсқасы, атасы (прообраз). Архетип ұғымы Платон философиясында (ақылмен ғана қабылданатын нәрсе), Августин ілімінде кездеседі, бірақ ол швейцарлық философ, мәдениеттанушы … Философиялық терминдердің сөздігі
Герменевтика — (гр.hermeneia – ұғындыру, баяндау, түсіндіру) – кең мағынада философия мен гуманитарлық ғылымдарда ұғыну әлеуметтік болмыстың мәнін түсінудің шарты ретінде қарастырылатын бағыт. Тар мағынада – білімнің біраз салаларында (философия, әдебиет, тарих … Философиялық терминдердің сөздігі
Универсалийлер — (лат.universalis – общий, всеобщий – жалпы) – жалпы ұғымдар. Антикалық дәстүрде оларды (унив.)түсінуде (түсіндіруде) екі альтернативтік бағытты байқауға болады. Бір жағынан, Платонның философиялық моделі (үлгісі): жалпы ұғымдарға (идеяларға)… … Философиялық терминдердің сөздігі
Книги
- Сaяси мaркетинг, Людмила Ким. «Сaяси мaркетинг» aтты оқу құрaлы бәсекеге сaй сaясaттaнушы мaмaндaрды дaярлaу жүйесінде мaңызды элемент болып тaбылaды, сол сияқты отaндық сaяси мaркетологтaрдың кәсіби мәдениеті мен білімін… Подробнее Купить за 319 руб электронная книга
- Қытай діндерінің тарихы, Нұржамал Алдабек. Бұл оқу құралында Қытайдағы діндердің қалыптасуы мен даму тарихы, олардың Қытайдың саяси, мəдени өміріне ықпалы туралы барынша толық мəлімет берілген. Кітапта Қытайдағы алғашқы діни наным… Подробнее Купить за 306 руб электронная книга
- Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы, Т. Омарбеков. Оқулықта ортағасырлардағы Қазақстан тарихы, ерте орта ғасыр кезеңіндегі алғашқы Түрік, Батыс түрік, Түргеш, Қарлұқ қағанаттары, Оғыздар, Қарахандар, Қимақтар жәнеҚыпшақтар мемлекеттері өмір… Подробнее Купить за 200 руб электронная книга